W obecnych czasach nawiązanie kontaktu z adwokatem nie stanowi żadnego problemu – można znaleźć liczne kancelarie oferujące swoje usługi w Internecie, można zadzwonić do wybranego adwokata i umówić się z nim na spotkaniu, można wysłać do niego e-maila czy też wreszcie – spotkać się bezpośrednio w kancelarii i poprosić o udzielenie porady prawnej. Jednakże są sytuacje kiedy – wbrew pozorom – nawiązanie kontaktu z adwokatem może być problematyczne. Mowa oczywiście przede wszystkim o zatrzymaniu przez Policję.
Prawo do kontaktu z adwokatem przysługuje we wszystkich stadiach postępowania karnego
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że Policja nie może zatrzymać nas według własnego uznania. Aby to było możliwe muszą zajść określone przesłanki – przede wszystkim „uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa” (art. 244 § 1 k.p.k.). Ponadto, dokonując zatrzymania, Policja ma obowiązek natychmiastowego poinformowania osoby podejrzanej o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach (także prawa do adwokata). W przepisach Kodeksu postępowania karnego wprost zapisano, że jeżeli zatrzymany tego zażąda, to należy niezwłocznie umożliwić mu nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę. Zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny. Problemem nie jest jednak to, że Policja nie udziela zatrzymanemu informacji o przysługujących mu prawach. Większość problemów wynika bowiem z tego, że przeważająca liczba osób zatrzymanych nie zna przecież telefonu kontaktowego do adwokata. Sytuację utrudnia także to, że w rzeczywistości osoby, które nie stać na zatrudnienie profesjonalisty, mogą złożyć wniosek o obrońcę z urzędu dopiero po przedstawieniu im zarzutów. Ponadto, osoba zatrzymana z reguły czuje ogromny stres spowodowany zaistniałą sytuacją i może zachowywać się nie do końca racjonalnie. Okoliczność ta nierzadko wykorzystywana jest przez Policję. Dlatego też warto pamiętać, że polskie prawo przewiduje, iż prawo do obrony przysługuje oskarżonemu (podejrzanemu) we wszystkich stadiach postępowania karnego. W zakresie prawa do obrony mieści się także prawo do skorzystania z pomocy adwokata.
Zostałeś zatrzymany? Zadzwoń: 792 260 882
W niniejszym miejscu trzeba zauważyć, że pozycja osoby zatrzymanej, która występuje razem z adwokatem jest nieporównywalnie silniejsza. Adwokat zna bowiem zasady procedury karnej, wie jak działają organy ścigania, a także poinstruuje swojego klienta jak ma się zachowywać podczas przesłuchania. Niejednokrotnie osoby zatrzymane występujące bez adwokata nieopatrznie wyjawiają organom ścigania różne okoliczności zdarzenia czy też przekazują informacje, które bezpośrednio obciążają samego zatrzymanego. Rolą adwokata jest nie dopuścić do takich sytuacji.
Organy ścigania mają obowiązek umożliwić kontakt z adwokatem
Jakkolwiek przepisy gwarantują wprost prawo do kontaktu z adwokatem w momencie zatrzymania, to należy zaznaczyć, że dopóki danej osobie nie zostanie przedstawiony zarzut będzie to kontakty „tylko” z adwokatem, a nie z obrońcą. Warto jednak pamiętać o tym, że organy ścigania mają obowiązek umożliwić zatrzymanemu skorzystanie z pomocy adwokata. Jeżeli Policja nie zgodzi się na nawiązanie przez zatrzymanego kontaktu z adwokatem, będzie stanowiło to naruszenie obowiązujących przepisów. Warto też pamiętać, że nikt nie ma obowiązku sam się obciążać, a tym bardziej dostarczać dowodów na swoją niekorzyść.
Poproś najbliższą osobę, aby zawiadomiła adwokata.
Pojawić się może jednak pytanie – co należy zrobić w momencie, gdy zostałem zatrzymany, a nie potrafię wskazać danych żadnego adwokata? Wszak Policja nie ma obowiązku wskazać określonego adwokata, a prawo do skorzystania z usług obrońcy z urzędu na tym etapie jeszcze nie przysługuje. Jedyną możliwością w takiej sytuacji wydaje się wykorzystanie innej regulacji zawartej w przepisach. W myśl tego przepisu organ zatrzymujący daną osobę (najczęściej będzie to Policja) ma obowiązek na jego wniosek zawiadomić osobę najbliższą dla zatrzymanego, którą wskaże. W takiej sytuacji można mieć nadzieję, że osoba najbliższa (np. małżonek, matka, syn, etc.) zawiadomiona o tym, że zostaliśmy zatrzymani zainteresuje się tym faktem, a także skontaktuje się jak najszybciej z adwokatem. Warto na koniec jeszcze zaznaczyć, że bez względu na to czy zatrzymany będzie korzystał z pomocy adwokata czy nie przysługuje mu prawo złożenia zażalenia, w którym może żądać uznania przez sąd zatrzymania za nielegalne, niezasadne bądź nieprawidłowe (art. 246 k.p.k.).